Μερικές σκέψεις για το τι σημαίνει το ναι και το όχι, ελπίζω νηφάλιες και ψύχραιμες από κάποιον που δεν έχει ψηφίσει λόγω απόστασης τα τελευταία χρόνια, και ούτε πρόσκειται πολιτικά σε κάποιο κόμμα.
Μπορούμε να συζητήσουμε διεξοδικά για το αν το δημοψήφισμα ήταν δόκιμη επιλογή, αν ήταν σωστός ή λάθος ο χρόνος διεξαγωγής του ή το ερώτημα όπως τέθηκε αλλά αυτό που επείγει τώρα είναι να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε τις μελλοντικές προεκτάσεις του ναι και του όχι.
Σε περίπτωση που υπερισχύσει το ΝΑΙ, αλλάζει η κυβέρνηση και πάμε σε κυβέρνηση εθνικής συνεννόησης με ολίγον από ΝΔ, Ποτάμι και Πασοκ. Αυτή η κυβέρνηση θα δεχτεί αδιαμαρτύρητα τους όποιους όρους ενός νέου σκληρότερου μνημονίου και θα είναι εξουσιοδοτημένη να το κάνει με βάση την πρόσφατη αποδοκιμασία του ΣΥΡΙΖΑ στο δημοψήφισμα και με τη δικαιολογία της διαφύλαξης του ευρωπαϊκού κεκτημένου της χώρας. Παράλληλα, θα γίνουν κάποιες μεταρρυθμίσεις, πιθανότατα χωρίς καμιά πρόβλεψη για ελάφρυνση χρέους, αλλά χωρίς να πληγεί η οικονομική ελίτ που αυτά τα κόμματα υπηρετούν εδώ και χρόνια (βλέπε καναλάρχες, μεγαλοεργολάβοι κλπ). Ταυτόχρονα πάει περίπατο η λαϊκή εντολή υπό το βάρος ενός εκβιασμού μέσω οικονομικής ασφυξίας των τραπεζών. Στην περίπτωση αυτή οι τράπεζες θα ανοίξουν σύντομα μετά τη συμφωνία. Η Μέρκελ απο την πλευρά της έχει κάθε λόγο να ελπίζει σε αυτό το σενάριο ώστε να ξεφορτωθεί έναν άβολο συνομιλητή αλλά πρωτίστως για να καταστήσει σαφές στις υπόλοιπες χώρες οτι » Εφόσον ακόμα και οι εξαθλιωμένοι Έλληνες αποδοκίμασαν τον Τσίπρα και τις πολιτικές του, πραγματικά δεν υπάρχει άλλος δρόμος από σκληρή λιτότητα και δημοσιονομική πειθαρχία». Το σενάριο αυτό προβλέπει ίσως και αποπομπή Τσίπρα και διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και ήττα της αριστεράς σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Σε περίπτωση που υπερισχύσει το ΟΧΙ θα έχουμε μια νέα απρόθυμη αλλά αναγκαία απο πλευράς Ευρώπης επανέναρξη των διαπραγματεύσεων με ένα Τσίπρα ενισχυμένο μεν ως συνομιλητή ο οποίος όμως, δεδομένης της εξάντλησης και των δυο πλευρών (κυρίως της ελληνικής) αλλά και των δηλώσεών του για προθυμία εξεύρεσης λύσης, δεν θα τραβήξει πολύ το σκοινί στις διαπραγματεύσεις με σκοπό να βρεθεί άμεσα λύση και να αρθεί η οικονομική ασφυξία. Δυστυχώς ο Τσίπρας θα αναγκαστεί να δεχτεί σκληρό μνημόνιο. Στην περίπτωση αυτή η ΕΚΤ δεν θα έχει πλέον δικαιολογία να μην παρέχει ρευστότητα εφόσον ο Τσίπρας θα έχει συναινέσει σε νέο μνημόνιο και η χώρα θα βρίσκεται πια σε πρόγραμμα όπως προβλέπεται. Το μνημόνιο Τσίπρα πιστευω οτι θα είναι σκληρότερο από την προηγύμενη συμφωνία (το επιχείρημα των Ευρωπαίων θα είναι ότι τα capital controls επέφεραν πλήγμα στην οικονομία) και θα είναι παρόμοιο με αυτό μιας κυβέρνησης εθνικής συνεννόησης αλλά κατά τη γνώμη μου θα υπάρχουν μερικές διαφοροποιήσεις. Η πρώτη θα είναι η προσπάθεια για πρόβλεψη για το χρέος, στη σκιά μάλιστα των πρόσφατων δηλώσεων του ΔΝΤ περί μη βιωσιμότητάς του. Εντούτοις δεν είναι καθόλου σίγουρο αν θα το πετύχει ειδικά με το χρόνο να πιέζει για συμφωνία. Η δεύτερη διαφοροποίηση, σημαντική, έχει να κάνει με την φορολόγηση και την σύγκρουση με τα μεγάλα συμφέροντα της οικονομικής ελίτ που λυμαίνεται τη χώρα δεκαετίες τώρα. Με ένα ΟΧΙ ανοίγει ο δρόμος για δίωξη όλων των βρόμικων πολιτικών και επιχειρηματιών διότι σε τελική, η Ευρώπη ενδιαφέρεται ως ένα βαθμό να προστατέψει κάποιες ελίτ μέσω των οποίων ελέγχει τη χώρα αλλά δεν νομίζω να παρέχει προστατευτική ομπρέλα σε όλους. Ταυτόχρονα με μια υπερίσχυση του ΟΧΙ, ο Τσίπρας θα έχει και μια ευκαιρία να κάνει μια εκκαθάριση στο εσωτερικό του κόμματος ώστε να απομακρύνει τις ακραίες αντιευρωπαϊκές φωνές και να μπορέσει να κυβερνήσει. Εν πολλοίς, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος προδιαγράφει το πολιτικό μέλλον του Τσίπρα.
Συνοπτικά:
ΝΑΙ
Πλεονεκτήματα:
- Το ερώτημα του δημοψηφίσματος στην παγκόσμια κοινή γνώμη έχει παρουσιαστεί ΝΑΙ ή ΌΧΙ στο ευρώ. Με ένα ναι η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας διασφαλίζεται στα μάτια όλων.
- Σίγουρη αποκατάσταση ρευστότητας στις τράπεζες
Μειονεκτήματα:
- Συνέχιση μνημονιακής πολιτικής, μάλλον πιο σκληρής προς τους ασθενέστερους.
- Εγκαθίδρυση δοτών κυβερνήσεων, αδυναμία έκφρασης της λαϊκής βούλησης
- Απουσία προοπτικής
- Απουσία πρόβλεψης για αναδιάρθρωση χρέους
————
ΟΧΙ
Πλεονεκτήματα:
- Ηθικό πλεονέκτημα, ο λαός αντέχει στους εκβιασμούς και επιβεβαιώνει την βούλησή του για χαλάρωση της λιτότητας.
- Πιθανότητα πρόβλεψης για ελάφρυνση χρέους.
- Σύγκρουση με εγχώριες διεφθαρμένες πολιτικοοικονομικές ελίτ.
- Μνημόνιο μεν αλλά κατά πάσα πιθανότητα πιο ήπιο προς τους ασθενέστερους
Μειονεκτήματα:
- Δεν είναι σίγουρο αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα προβεί σε μεταρρυθμίσεις μείωση κράτους και κάποιων αναγκαίων φιλελεύθερων πολιτικών.
- Απειρία στις διαπραγματεύσεις και εχθρικό κλίμα από πλευράς Ευρώπης που δίνει έδαφος για μελλοντική αδυναμία συνεννόησης.
- Ασάφεια τι θα γίνει με τις τράπεζες, θα αποκατασταθεί η ρευστότητα ή θα έχουμε ακραίο σενάριο για κούρεμα καταθέσεων εάν η ΕΚΤ δει ασυμφωνία, δηλ μη πρόγραμμα για την Ελλάδα και αφερεγγυότητα των ελλ. τραπεζών που σιγά σιγά ξεμένουν από ρευστότητα; Στην περίπτωση αυτή θα απαιτηθούν πίσω τα δάνεια του ELA και οι ελλ. τράπεζες θα πρέπει να κάνουν κούρεμα στις καταθέσεις άνω των 100.000 ευρώ. Για τις κάτω από 100.000 πιστεύω, χωρίς να είμαι νομικός, ότι χρειάζεται νόμος που αποκλείεται να περάσει από τη Βουλή.
Πιστεύω ότι και η Ευρώπη θα θέλει να κλείσει η πληγή και να κατέβουν οι τόνοι οπότε θα επέλθει συμφωνία με ή χωρίς Τσίπρα. Το κόστος ενός Grexit είναι πολύ μεγάλο για όλους. Απλά περιμένουν να δουν με ποιόν θα έχουν να διαπραγματευτούν. Προσωπικά πιστεύω πως η απουσία προοπτικής στην περίπτωση του ΝΑΙ με κάνει να κλίνω προς το ΟΧΙ αν και δεν έχω ακόμα αποφασίσει.
υ.γ. βλέποντας ποιοί λυσσάνε στα κανάλια για το ΝΑΙ (Αδωνις, Βορίδης, Λοβέρδοι, Σαμαράδες, Βενιζέλοι, Πρετεντέρηδες, Τρέμη κλπ) μου φαίνεται αδύνατο να συντάσσονται τα συμφέροντά τους με αυτά των απλών πολιτών.